Kilka lat temu trafiłam w sieci na dziwny plakat. Złowrogo spoglądający starzec, wskazywał na mnie swoim krzywym palcem mówiąc “Chcę ciebie”. Wcale mi się to nie spodobało, ale przykuło uwagę. Tak poznałam historię Wuja Sama, o której dzisiaj.
Jeden z symboli USA
Uncle Sam, czyli kultowy Wuj Sam z plakatu to jeden z symboli Rządu USA i samego kraju, znany od ponad 100 lat. Starzec, zawsze ubrany w kolory amerykańskiej flagi czasami zmienia wyraz twarzy i trochę łagodnieje. Szczególnie, gdy jego postać wykorzystywana jest jako gadżet dla turystów, zabawka dla dzieci, albo dmuchany balon na paradzie.
Jak zrodził się pomysł na grafikę
Twórca plakatu – ilustrator James Montgomery Flagg, studiował i pracował m.in w Londynie. Zetknął się tam z wizerunkiem Lorda Kitchenera, uznanego i szanowanego ministra wojny w Wielkiej Brytanii, który zginął w I wojnie światowej. To prawdopodobnie po zobaczeniu tego plakatu z 1914 roku, powstał w głownie Jamesa pomysł, który wykorzystał 2 lata później w USA.
Kiedy pojawił się plakat Uncle Sam
Plakat z Wujem Samem pojawił się po raz pierwszy 6 lipca 1916 roku na okładce magazynu Leslie’e Weekly w z tytułem “What Are You Doing for Preparedness?”, który można przetłumaczyć jako “co robisz by być gotowym do obrony?” Grafika w swojej pierwotnej formie, wzywała każdego z osobna do osobistych poświęceń w imię przygotowania do wojny. Miała pokazywać zależność sytuacji na froncie od tego to dzieje się w domach Amerykanów, jak ich codzienna pomoc i wsparcie wpływają na sytuację żołnierzy. Użyto w nim postaci surowego, nieprzyjaznego starca, który wywoływał silne emocje, wzbudzał lęk, frustrację, które towarzyszyły ludziom podczas wojny.

Okładka magazynu Leslie’e Weekly, 1916r.
źródło: https://www.loc.gov/resource/ds.09925/
Dlaczego tego starca nazywa się Wujem Samem
Legendarny Wuj Sam to postać z czasów wojny z Brytyjczykami z początku XIX wieku. Wtedy to amerykański biznesmen, Sam Wilson podpisał kontrakt na dostawę mięsa do armii USA. Wysyłał je w beczkach z pieczątką US, jako własność amerykańskiego rządu. Jeden z żołnierzy żartobliwie rozszyfrował paczkę z pieczątką US jak paczkę od Uncle Sam i powszechnie zaczęto używać tego zwrotu, nie tylko odnośnie do biznesmena ale i Rządu USA.
Zmiany na potrzeby Armii
Plakat, został szybko zaadoptowany przez Armię US, dodano mu hasło “Chcę Ciebie w Armii USA, zapisz się dziś” , które bez ogródek miało zachęcać młodych Amerykanów do bezpośredniego udziału w walce. Pomiędzy 1917 i 1918 rokiem wydrukowano i rozpowszechniono ponad 4 miliony takich plakatów.

Plakat wykorzystywany przez Armię USA
Wuj Sam w kulturze amerykańskiej
Przez lata pokoju i stabilizacji, wizerunek Wuja Sama wykorzytywany był w masowej produkcji i kulturze jako symbol, personifikacja rządu USA i samego kraju. Dlatego dzisiaj, poza tym złowrogo spoglądającym starcem możemy spotkać różne wariacje na temat tego symbolu USA, np. takie:
Skąd taka nazwa bloga
Od momentu, kiedy zobaczyłam plakat i poznałam jego dzieje, Wuj Sam wrył mi się w pamięć. Bez dwóch zdań kojarzy mi się z historią USA. Zawsze lubiłam historię, lubię o niej opowiadać i zachęcać ludzi do szperania w przeszłości. Dlatego postanowiłam na blogu odnieść się do tej półlegendarnej postaci. Skoro żyję teraz w kraju Wuja Sama, to chciałabym, żeby chociaż kilka osób dowiedziało się tutaj czegoś więcej o dziejach USA, i to w przystępnej formie. Mam nadzięję, że zachęcę Was do bliższego poznawania kultury i historii tego kraju :).
4 komentarze
Szczerze mówiąc zawsze zastanawiałam się nad tym, o co chodzi z tym całym Wujem Samem, a nigdy nie przyszło mi do głowy, żeby po prostu sprawdzić to w Google (brawo!). Dziękuję więc za ten wpis, teraz będę mogła błyszczeć w towarzystwie. ;D
A bardzo proszę 😀 Nigdy nie wiadomo kiedy wyciągniesz taką informację z rękawa 😀
mnie zachęciłaś i nie mogę doczekać się kolejnych postów u Ciebie. Polska pozdrawia Amerykę:) Asia
Asia, nawet nie wiesz jak mi miło. Rozgość się 🙂 Dzięki i pozdrawiam Cię bardzo ciepło.